ރާއްޖޭގެ މާލީ ހިސާބުތަކަކީ އާންމުންނަށް މާ ސާފުވާ ގޮތަށް ހުންނަ އެއްޗެއް ނޫނެވެ. މާލީ ހިސާބުތައް ކިޔައި އެ ވާނުމާ އާންމުންނަށް އެނގޭލެއްވެސް ކުޑައެވެ. މީގެ ކުރިން އަދި މާ ސިއްރުގައި ގެންގުޅުނު އަދަދުތަކުގައި ފޮރުވިފައި އޮތް ޑޮލަރުގެ މާ ސިންގާ ކަޅުބާޒެއް ރާއްޖޭގައި ހިނގަމުން އަންނަތާ އެތައް އަހަރެއް ވެފައި ވާ އިރު އެކަން ހިނގާ ގޮތް އެނގޭ އާންމުންވެސް މާގިނައެއް ނޫނެވެ.

ރައީސް މުހައްމަދު ނަޝީދު ވެރިކަމަށް ވަޑައިގެންފައި ޑޮލަރު މާރުކުރާ ރޭޓް ފްލޯޓް ކޮށްލީންސުރެ ކަޅުބާޒާރުގެ ނިވަލުގައި ފޮރުވިގަތީ މަހުޖަނުންނެވެ.

މިއަދު މާލީ ހިސާބުތައް އާންމުވާ މިންވަރަށް ބަލާ އިރު އެނގެން އޮތް އެއް ހަގީގަތަކީ، ނިމިދިޔަ އަހަރު އެކަނިވެސް 4.5 ބިލިއަން އެމެރިކާ ޑޮލަރު ފަތުރުވެރިކަމުގެ ދާއިރާއިން ރާއްޖެއަށް ވަން ކަމާއި އޭގެ ތެރެއިން ބޭންކުތަކަށް މާރު ކުރީ އެންމެ 68 މިލިއަން ޑޮލަރު ކަމެވެ. 4.5 ބިލިއަންގެ ތެރެއިން 2.5 ބިލިއަން ޑޮލަރު ބޭންކުތަކަށް ޖަމާކޮށްފައި ވާކަން ހިސާބުތަކުން ދައްކާ އިރު، 1.9 ބިލިއަން ޑޮލަރު ރާއްޖޭގެ ބޭންކިން ނިޒާމަށް ވަދެފައެއް ނުވެއެވެ.

އެންމެ 68 މިލިއަން ޑޮލަރު ބޭންކްތަކަށް ވިއްކި އިރު 1.9 ބިލިއަން ޑޮލަރަށް ހެދީ ކިހިނެއްތޯ އަހަފިއްޔާ އެވެރިން ބުނާނީ، ރިސޯޓް ހަދަން ނެގި ލޯނަށް ފައިސާ ދިނުމަށާއި، ޑޮލަރުން މުސާރަދޭ މުވައްޒަފުންނަށް މުރާސަ ދިނުން ފަދަ ވާހަކަތަކެކެވެ. ރޯދައާ ދިމާކޮށް ހައެއްކަ ޓަނު ކަރައާއި ކާށި ދިން ވާހަކަ އާއި، އެކިއެކި މުނާސަބަތުތަކާ ގުޅުވައިގެން ބާއްވާ ޝޯތަކަށް ފިލްމީ ތަރިން ގެނައި ވާހަކަ ވެސް ދައްކަފާނެއެވެ. އަދި ސީއެސްއާރުގެ ދަށުން ކަމަށް ހަދާ ކޮންމެވެސް ރަށެއްގައި އިންނަ ފަންމިންޏަކާ އިންނަން ރަށު ރައްޔިތުންނަށް ފެނާ ބެހުން ފަދަ ކަންކަމާއި، ކޮންމެސް ސްކޫލަކަށް ހަދިޔާއެއް ދިން ވާހަކަ ދައްކަވާފާނެއެވެ.

ކަޅުބާޒާރަކީ ހިންގާ ބޮޑު ނެޓްވޯކެއް

ޑޮލަރުގެ ކަޅުބާޒާރަކީ ގާނޫނުތަކާ ހިލާފަށް ހިންގާ މާލީ 'އަނދިރި ދައުލަތެކެވެ.' އެ ދައުލަތުގެ މުލުގައި ތިބީ ކޮންބައެއްކަން އެނގޭ މީހުންނަށް އެނގެއެވެ. އާންމު ރައްޔިތުންނަށް އެއީ ކޮންބައެއްކަން ސާފު ނުވަނީ، އެ މުއާމަލާތުގެ މޫނުމައްޗަށް އާންމުންގެ 3-4 މީހަކު ނެރެގެން އެ ވިޔަފާރި ހިންގާތީއެވެ.

ރާއްޖޭގައި ގާނޫނާ ހިލާފު ނަމަވެސް ކަޅުބާޒާރު އުފެދި ހިނގަމުން ދަނީ، ބޭންކް ރޭޓުގައި އެވެރިން ބޭންކުތަކަށް ޑޮލަރު މާރު ނުކޮށް ކަޅުބާޒާރުން ބޮޑު އަގު ހޯދުމަށެވެ. ބޭންކް ރޭޓަށް ވުރެ 3-4 ރުފިޔާ ބޮޑުކޮށް ވިއްކާލީމައި އެ ލިބޭ 40 އަކަށް ބިލިއަނަކީ، ކުރިން ބުނީ ކަރާ ޓަނާއި ކާށި އަދި އެނޫންވެސް ނާޒަރަންގީތަކަށް ހަރަދު ކުރާ ފައިސާއެވެ.

މިކަން މި ނޫން މަގަމުން ހިނގާތޯ ބަލާލަން، ދައުލަތުގެ ފަރާތުން ގާނޫނުތައް ތަންފީޒުކޮށްލައިފި ނަަމަ ސޯޓެއް، މުންޑެއް އަދި އުނަގަނޑުގައި އަޅުވައިފައި އޮންނަ ފަޓުލޫނެއް އޮތަސް އެ އޮންނާނީ ބޭލިފައެވެ. އާންމު ރައްޔިތުން ގަންނަ ޑޮލަރު މާލީ އެކިއެކި މުއާމަލާތްތަކަށް ބޭންކަށް ޖަމާކުރަން ދާ ވަގުތު، އެ ހޯދި ގޮތެއް ޑިކްލެއާ ކުރަން ކޮންމެ ފަރުދަކަށް މަޖުބޫރު ކޮށްފިނަމަ، ވަގު ހިފޭނެއެވެ.

https://thepress.mv/156905

ޑޮލަރުގެ ތާށިކަން ފިލުވަން ސަރުކާރުން ބުނަނީ ކީކޭ؟

ރާއްޖެ ޑޮލަރަށް ޖެހި ހިފެހެއްޓެން ނެތް ހާލަތަށް ދިޔުމުން، ސަރުކާރުން ވަނީ ރާއްޖޭގެ މާލީ ނިޒާމުގެ ތެރޭގައި ޑޮލަރު ހިފެހެއްޓުމަށް އުސޫލެއް ހަދާ އާންމު ކޮށްފައެވެ. އޭގައި ބުނަނީ، ރިސޯޓުތަކާއި ފަތުރުވެރިކަމުގެ އުޅަނދުފަހަރާއި ހޮޓާ ފަދަ ތަންތަނަށް އަންނަ ކޮންމެ ފަތުރުވެރިއެއްގެ ބޮލުގެ ނިސްބަތުން މަހަކު 500 އެމެރިކާ ޑޮލަރު ބޭންކްތަކަށް މާރުކޮށްލަ ދިނުމަށެވެ. އެއީ ކެޓަގަރީ އޭ އަށް އޮތް ގޮތް ނަމަވެސް 50 އެނދަށް ވުރެ މަދުން ހުންނަ ގެސްޓްހައުސްތަކުން ކުރަން ޖެހެނީ އެންމެ 25 ޑޮލަރެވެ. އެ ފައިސާ މާރު ކުރުމަށް ގާތްގަނޑަކަށް 3 މަހުގެ މުހުލަތެއް އޮވެއެވެ. ދެން އެދޭ އަނެއް ކަމަކީ ފަތުރުވެރިކަމުން ލިބޭ ޑޮލަރު 1 ސިކުންތަށް ނަމަވެސް ބޭންކުގެ ނިޒާމުގެ ތެރެއަށް ވައްދާލަ ދިނުމަށެވެ. އޭގެ ފަހުގައި އެ ޑޮލަރު ބޭރަށް ފޮނުވިޔަސް ހެވެ. ރާއްޖެ ވަންނަ ޑޮލަރު މާލީ ނިޒާމުގެ ތެރެއަށް ވަދެފައި ދާނަމަ، ހިސާބުތަކުން އެ އަސަރު ފެންނަން ހުންނާނެއެވެ.

އަދި ސަރުކާރުން އެ އެދެނީ، ގާނޫނާ ހިލާފަށް އޮޕަރޭޓް ކުރާ ކަޅުބާޒާރަށް ވިއްކުމުގެ ބަދަލުގައި 500 ޑޮލަރު ބޭންކަށް މާރުކޮށްލަދީ ދިވެހި ރުފިޔާ ގެންދިޔުމަށެވެ. ޑޮލަރުވެރިޔާއަށް އެކަމުން ވާ ގެއްލުމަކީ ކަޅުބާޒާރަށް ވިއްކާލަން އޮންނަ 1000 ޑޮލަރުގެ ތެރެއިން 500 ޑޮލަރު، ބޭންކްގެ ހަމަ ރޭޓުގައި ވިއްކާލައިގެން ލިބޭ ގެއްލުމެއް ކަމަށް ވާނަމަ އެއީ ގެއްލުމެވެ. ނަމަވެސް އެއީ ގާނޫނާ ހިލާފު ޖަރީމާއެއް ވެސް މެއެވެ.

https://thepress.mv/157666

ޑޮލަރު ވެރިންގެ ޗައްކަރު!

އެމީހުން ބުނަނީ، އެކި ރިސޯޓުތަކާއި ގެސްޓުހައުސްތަކުގައި ރޭޓުތައް ތަފާތު ކަމަށާއި ކޮންމެ ބޮލަކަށް 500 ޑޮލަރު މާރުކުރަން މަޖުބޫރު ކުރުމަކީ ބޭއިންސާފެއް ކަމަށެވެ. އަދި ބައެއް ފަހަރު ރިސޯޓުތަކާއި އެފަދަ ތަންތާނގައި ހިލޭ މީހުން ބައިތިއްބަން ޖެހޭ ކަމަށާއި އެމީހުނަށް ވެސް މާރުކުރަން ޖެހުމަކީ ހަމަޖެހޭ ކަމެއް ނޫންކަމަށެވެ. ހަމައެއާއެކު ރިސޯޓް ހަދަން ނެގި ލޯނަށް ފައިސާ ދައްކަން ޖެހެނީ ޑޮލަރުން ކަމަށާއި ރާއްޖޭގެ ބޭންކަށް ޑޮލަރު މާރުކުރަން ޖެހުމުން އަތްމަތި ހުސްވާ ކަމަށެވެ. އަދި މުވައްޒަފުންގެ މުސާރަ އާއި ސާވިސްޗާޖް ވެސް ދެވޭނެގޮތެއް ނެތް ކަމަށެވެ.

ރިސޯޓު އޯނަރުން މިހާވަ ދައްކާ 50 އަކަށް ޕާޓީ ބައިވެރިވެ ޑޮލަރު މާރު ނުކުރާނެ ކަމަށް ބުނެ ގަވަރުނަރަށް ސިޓީ ފޮނުވިއެވެ.

މިއީ 'ޑޮލަރު ބަޣާވާތެއް' ގެ ގޮތުގައި ސިފަ ކުރުމުގެ ފުރުސަތު އޮތް ކަމެކެވެ. ރާއްޖޭގައި މަދު ރިސޯޓެއް ފިޔަވައި އެބުނާ ސާވިސްޗާޖެއް ވެސް ދެނީ ރުފިޔާއިންނެވެ. އަދި ދިވެހި މުވައްޒަފުންނަށް ރުފިޔާއިން މުސާރަދޭ ތަންތަންވެސް މަދެއް ނޫނެވެ. ދެން އޮތީ ބޮލަކަށް ޖެހޭ ވަރާއި ލޯނައް ދައްކަން ޖެހޭ މިންވަރުގެ ވާހަކައެވެ. އެ ކަމަށް ބަލާއިރު، ރާއްޖޭގައި އެވްރެޖް ރޫމްރޭޓް 200 ޑޮލަރަށް ވުރެ މައްޗެވެ. 100 އެނދުގެ ރިސޯޓަކުން 5 ކޮޓަރި މަހަކު 6 ދުވަހު 200 ޑޮލަރުގެ ރޭޓުން ވިކިފައި ވީ ނަމަ އެއީ 6000 އެމެރިކާ ޑޮލަރެވެ. 5 ކޮޓަރީގައި ތިބީ 5 ގެސްޓުން ނަމަ، އެމަހު ބޭންކަށް މާރުކޮށްލަން ޖެހެނީ 2500 ޑޮލަރެވެ. އެވަރުންވެސް ކަޅުބާޒާރަށް މާރުކުރަން އަތުގައި 3500 ޑޮލަރު އޮންނާނެއެވެ.

މަދު ހާލަތެއްގައި އޮފާއެއް ނުވަތަ ޑިސްކައުންޓެއް އަޅުވާފައި އޮންނަ ހަފްތާއެއްގައި ނޫނީ 200 ޑޮލަރަށް ވުރެ ރޭޓް ކުޑަ އެންމެ ރިސޯޓެއްވެސް ރާއްޖެއަކު ނެތެވެ. އެންމެ ހެޔޮކޮށް ވިއްކާ އައްޑޫގައި އޮނަން ކެނަރީފް ވިޔަސް އަދި ކާނި ގެސްޓްހައުސް ކަމަށް ވިޔަސް، އެމްއެމްއޭއިން ހެދި ގަވައިދުގެ ދަށުން 3 މަހުން ބޭންކަށް މާރުކޮށްލަންޖެހޭ އަދަދު ހަމަނުވާ ހަމައެންމެ ހާލަތެއްވެސް ނުފެނެއެވެ.

https://thepress.mv/157664

ދިވެހިންނަށް ހެވެއް ނޭދޭ ސިޔާސީ ބައެއް މީހުން

ޑޮލަރުވެރިން ރާއްޖޭގެ ބޭންކުތަކަށް ޑޮލަރު މާރުކުރަން ދެކޮޅު ހަދާ ފާޅުގައި ސަަރުކާރަށް ވަނީ ގޮން ޖަހާފައެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި ބޮޑެތި މަހުޖަނުން ކަމަށް ވާ ޗަންޕާ މުހައްމަދު މޫސާ (އުއްޗު) ގެ ވިޔަފާރިތަކާއި ޔުނިވާސަލްގެ ވިޔަފާރިތަކާއި އެނޫންވެސް ބައެއް ވިޔަފާރިތައް ހިމެނެއެވެ.

މި ކަމަށް އިޝާރާތް ކުރައްވާ، ރައީސް ޑރ. މުހައްމަދު މުއިއްޒު ވަނީ މެސެޖެއް ދެއްވާފައެވެ. އެމަނިކުފާނު ވިދާޅުވެފައި ވަނީ، "ތަނަވަސްކަން ނެތް ރައްޔިތުންނަށް ފައިދާއެއް ވާން ނޭދޭ ސިޔާސީ ވެރީން ރައްޔިތުންނަށް ވަރަށް ސާފު ވާތަން ކުރިޔަށް އޮތް ތާނގައި އިތުރަށް ފެންނާނެ! މި ސަރުކާރު ކުރިޔަށްދާނީ ރައްޔިތުންގެ ފަޅީގައި އޮވެ ހުރިހާ ރައްޔިތުންނަށް އިންސާފުވެރިކަމާއެކު ތަނަވަސްކަން ހޯދައިދިނުމުގައި!" ކަމަށެވެ.

ރައީސް މުއިއްޒު އިޝާރާތް ކުރައްވާ އެ ވާހަކައިގައި ބުރަދަންވެސް އެބަހުއްޓެވެ. އެއީ އާރު ހުރި ހަރުވާހަކައެއް ވެސް މެއެވެ.

އެތައް ޒަމާނެއް ވާންދެން ރާއްޖޭގެ ޑޮލަރުގެ މާކެޓް ހިސޯރުކޮށް އޭގެ ނިވަލުގައި ތިބޭ ބަޔަކު މައިތިރި ވާނީ މުލައްދަނޑީގައި ފިސާރި ވަރުހުރެގެން ކަމާމެދަކު ޝައްކެއް ނެތެވެ. ގާނޫނީ އިމުގެ ތެރެއިން ހަރުދަނާ ގިނަ ފިޔަވަޅުތަކެއް އަޅައިގެން ކަމާމެދަކު ދެބަސްވެވޭކަށް ނެތެވެ. ބޮޑަސް ކުޑަޔަށް ގާނޫނާއި ގަވައިދުގެ ކުރިމަތީގައި ކޮންމެ ދިވެއްސަކީވެސް ހަމަހަމަ މީހެއްކަން ސާބިތުކޮށްދީގެންނެވެ. އެހެންކަމުން ގާނޫނާއި ގަވައިދުތަކަށް ބޯނުލަނބާ ޑޮލަރުވެރިންނާ މެދު ފިޔަވަޅުތައް އަޅަން ކެރެން ޖެހެއެވެ. ވިޔަފާރި ކުރެވޭނީ ގާނޫނީ އިމުގެ ތެރެއިން ކަމަށް ވާއިރު، ކާބޯތަކެތި އެތެރެ ކުރުމުން ފެށިގެން ގޮސް، މީރާއަށް ހުށަހަޅާ މާލީ ބަޔާންތަކާ ހަމައަށް އާންމުކުރަން ފަށާށެވެ. ޓެކްސް ދައްކާ ގޮތާއި، އާމްދަނީ އާއި އެނޫންވެސް ހިސާބުތަކާއި ޑޮލަރުގެ މުއާމަލާތްތައް ޑިކްލެއާ ކުރުވާށެވެ.

ކަޅުބާޒާރުވެސް ހަމައަކަށް އެޅި، ޑޮލަރުވެރިން ޖަހާ ޗައްކަރަށް ނިމުން ރައްޔިތުން ތިބީ ރައީސްގެ ފަޅީގައިކަން ހާމަވާނެއެވެ.

ކޮލަމް އެމްއެމްއޭ ސިޔާސީ ޑޮލަރު