ދާދި ފަހުން އިޒްރޭލުން ވަނީ ގާޒާއަށް ދައްކަން ޖެހޭ ޓެކްސްތަކާ މެދު އަމަލުކުރާ ގޮތް ބަދަލުކުރަން ނިންމާފައެވެ. އިޒްރޭލުގެ ބާރުގެ ދަށުގައިވާ ހުޅަނގު އައްސޭރީގައި އަމިއްލަ ވެރިކަމެއް އޮންނަ ފަލަސްތީނު އޮތޯރިޓީ (ޕީއޭ) އަށް ފޮނުވުމުގެ ބަދަލުގައި އިޒްރޭލުން ވަނީ މި ޓެކްސްތައް ނޯވޭއަށް ފޮނުވުމުގެ ޕްލޭނަކަށް ރުހުން ދީފައެވެ.
ނޮވެމްބަރު މަހުން ފެށިގެން އާންމުކޮށް ގާޒާއަށް ފޮނުވަން ޖެހޭ ޓެކްސްތައް އިޒްރޭލު ސަރުކާރުން ވަނީ ފްރީޒްކޮށްފައެވެ.
1990 ގެ އަހަރުތަކުގައި އިޒްރޭލާއި ސްރާއީލާއި ފަލަސްތީނާ ދެމެދު އެއްބަސްވުމެއް ހެދިއިރު، އިޒްރޭލުން ފަލަސްތީނަށް ޓެކްސް ނަގައި، ފިނޭންސް މިނިސްޓްރީގެ ހުއްދައާއެކު އެ ފައިސާ ފަލަސްތީނު އޮތޯރިޓީ (ޕީއޭ) އަށް ފޮނުވައެވެ. 2007 ވަނަ އަހަރު ޕީއޭ އަށް ގާޒާގެ ކޮންޓްރޯލް ގެއްލުނު ނަމަވެސް، އެތަނުގައި ތިބި އެ ކުންފުނީގެ ގިނަ މުވައްޒަފުންނަށް މި ޓްރާންސްފާ ކޮށްފައިވާ ޓެކްސް އާމްދަނީން މުސާރަ ލިބެމުން ދިޔައެވެ.
މިދިޔަ އޮކްޓޫބަރު މަހު ހަމާސް އިން ދިން ހަމަލާއަކާ ގުޅިގެން އިޒްރޭލުން ވަނީ ގާޒާގެ މުވައްޒަފުންނަށް ދޭން ޖެހޭ ފައިސާ ހަމާސްއާ ހަމައަށް ފޯރާފާނެ ކަމުގެ ބިރަށް ފައިސާ ދިނުން މަޑުޖައްސާލަން ނިންމާފައެވެ. މިހާރު އިޒްރޭލުން ވިސްނަނީ ފްރީޒްކުރި ފައިސާ ފަލަސްތީނު އޮތޯރިޓީއަށް ބަދަލުކުރުމުގެ ބަދަލުގައި ނޯވޭއަށް ފޮނުވުމަށެވެ. އިޒްރޭލުގެ ބޮޑުވަޒީރުގެ އޮފީހުން އާދީއްތަ ދުވަހު ބުނީ ފްރީޒްކުރި ފައިސާ ދާނީ ފަލަސްތީނު އޮތޯރިޓީއަށް ނޫން ކަމަށާއި އެ ފައިސާ އޮންނާނީ ތިން ވަނަ ގައުމެއް ކަމަށްވާ ނޯވޭގެ އަތްމަތީގައި ކަމަށެވެ.
އިޒްރޭލުން ފަލަސްތީނުގެ ޓެކްސް ރެވެނިއު ކޮންޓްރޯލްކުރަނީ ކީއްވެ؟
އިޒްރޭލުން ފަލަސްތީނުގެ ޓެކްސް އާމްދަނީ ކޮންޓްރޯލް ކުރަނީ ޕެރިސް ޕްރޮޓޮކޯލްގެ ނަމުގައި 1994 ވަނަ އަހަރު އެކުލަވާލި އެއްބަސްވުމުގެ ދަށުންނެވެ. މި ޕްރޮޓޮކޯލްގައި ފީއޭގެ ފަރާތުން އިޒްރޭލުން ޓެކުހާއި ކަސްޓަމްސް ޑިއުޓީ ނެގުމަށްފަހު ކޮންމެ މަހަކު ވެސް އެ ފައިސާ ޕީއޭއަށް ބަދަލުކުރާ ނިޒާމެއް ބަޔާންކޮށްފައިވެއެވެ.
ޕެރިސް ޕްރޮޓޮކޯލަކީ އިޒްރޭލާއި އިޒްރޭލުގެ ބާރުގެ ދަށުގައި އޮތް ފަލަސްތީނުގެ ބިންތަކާ ދެމެދު އޮންނަ އިގްތިސާދީ ގުޅުން ހިންގުމަށް އެކުލަވާލާފައިވާ ޕްރޮޓޮކޯލެކެވެ. ވިސްނުމަކީ ދެ ގައުމުގެ މެދުގައި ސުލްހައިގެ އެންމެ ފަހުގެ އެއްބަސްވުމަކަށް އާދެވެންދެން އިގްތިސާދީ ކަންކަން ބެލެހެއްޓުމެވެ. ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން މި އެއްބަސްވުމުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ގޮތަށް ޓެކްސް ނެގުމާއި ޓްރާންސްފާ ކުރުމުގެ ޒިންމާ އިޒްރޭލުން ވަނީ އުފުލާފައެވެ.
1993 ވަނަ އަހަރުގެ ސެޕްޓެމްބަރު މަހު ވައިޓް ހައުސްގައި އިޒްރޭލުގެ ބޮޑުވަޒީރު ޔިޓްޒަކް ރާބިން އާއި ފަލަސްތީނުގެ ލީޑަރު ޔާސިރު އަރަފާތު ރަސްމީކޮށް ތާއީދު ކުރެއްވި އޮސްލޯ އެއްބަސްވުމުގެ ސަބަބުން އުފެދުނު އުއްމީދަށް ފަހު އުފެއްދި ޕެރިސް ޕްރޮޓޮކޯލް އެންމެ ފުރަތަމަ އޮތީ ފަސް އަހަރަށެވެ.
ނަމަވެސް އޭގެ 30 އަހަރު ފަހުން ވެސް މި މާލީ އިންތިޒާމް ދެމިއޮތެވެ. ޔުނައިޓެޑް ނޭޝަންސް ކޮންފަރެންސް އޮން ޓްރޭޑް އެންޑް ޑިވެލޮޕްމަންޓް (އަންކްޓާޑް) އިން ފާހަގަކޮށްފައިވާ ގޮތުގައި ފަލަސްތީނުގެ މާލީ އާމްދަނީ ހޯދުމުގައި އިޒްރޭލުގެ ދައުލަތުގެ ނުފޫޒު ވަރަށް ބޮޑަށް ދަމަހައްޓައި، ސީދާ ގޮތުންނާއި ނުސީދާ ގޮތުން ފަލަސްތީނަށް އެތެރެކުރުމުގެ ސަބަބުން ކަސްޓަމްސް ޑިއުޓީ ނެގުމުގެ އޮނިގަނޑުގައި އުނިކަންތަކެއް އުފެދޭ ކަމަށެވެ.
އިޒްރޭލުން ހިފައްޓަނީ ކިހާ އަދަދެއްގެ ފައިސާއެއް؟
ޕީއޭގެ ފަރާތުން އިޒްރޭލުން ނަގާ ޓެކްސް އާމްދަނީގެ ގޮތުގައި މަހަކު ގާތްގަނޑަކަށް 188 މިލިއަން ޑޮލަރު ހިފަހައްޓަމުން ދެއެވެ. މިއީ ޕީއޭ އަށް ލިބުނު އާމްދަނީގެ ގާތްގަނޑަކަށް 64 ޕަސެންޓެވެ.
ހުޅަނގު އައްސޭރި އާއި ގާޒާގައި މަސައްކަތްކުރާ ގާތްގަނޑަކަށް އެއްލައްކަ ފަންސާސް ހާސް ޕީއޭ މުވައްޒަފުންގެ މުސާރަ ހިމެނޭ ގޮތަށް އެކި އެކި ހަރަދުތައް ހަމަޖެއްސުމަށް މި ފަންޑުތަކަކީ ވަރަށް މުހިންމު ފައިސާތަކެކެވެ.
ނޮވެމްބަރު މަހުގެ 3 ވަނަ ދުވަހު އިޒްރޭލުގެ ސެކިއުރިޓީ ކެބިނެޓުން ނިންމީ ފަލަސްތީނުގެ ޓެކްސް އާމްދަނީގެ ގޮތުގައި ލިބުނު ޖުމްލަ 275 މިލިއަން ޑޮލަރު ހިފަހައްޓަން ކަމަށާއި އޭގެ ތެރޭގައި ތެލްއަވީވްގެ އަތުގައި އަދިވެސް ހުރި ކުރީ މަސްތަކަށް ލިބުނު ފައިސާ ވެސް ހިމެނޭ ކަމަށެވެ.
ފަލަސްތީނުގެ އިކޮނޮމިކް ޕޮލިސީ ރިސާޗް އިންސްޓިޓިއުޓް-އެމްއޭއެސްގެ ޑައިރެކްޓާ އޮފް ރިސާޗް ރަބޭހް މޮރާރު ވަނީ ޕީއޭއިން ގާޒާއަށް ކަނޑައަޅާފައިވާ ޓެކްސް އާމްދަނީގެ ސީދާ ބައި ސާފުނުވާ ކަމަށާއި އެއީ "ކަޅު ފޮއްޓެއް" ގެ ގޮތުގައި ސިފަކުރައްވާފައެވެ. "ބައެއް ފަހަރު 30 ޕަސެންޓް، ބައެއް ފަހަރު 40 ޕަސެންޓް، ބައެއް ފަހަރު 50 ޕަސެންޓް އޭވެސް ބުނޭ."
އިޒްރޭލުގެ ކެބިނެޓުން އާދީއްތަ ދުވަހު ނިންމި ޝަރުތުތަކާ އެއްގޮތަށް ގާޒާގައި ޕީއޭގެ މުވައްޒަފުންނަށް ކުރިން ކަނޑައަޅާފައިވާ ޓެކްސް އާމްދަނީ މިހާރު ބަދަލުކުރާނީ ނޯވޭގައި ހުންނަ ޓްރަސްޓް އެކައުންޓަކަށެވެ. ނަމަވެސް ގާޒާގައި މަސައްކަތް ކުރާ މީހުންނަށް މުސާރަ ދިނުމަށް އިޒްރޭލުގެ ހުއްދަ ނެތި ފައިސާ ދޫނުކުރެވޭނެއެވެ.
ނޯވޭއަށް ފައިސާ ފޮނުވަން ނިންމި ނިންމުމާ ދެކޮޅު ހަދަމުން ދިޔަ އިޒްރޭލު ސަރުކާރުގެ ހަމައެކަނި މެމްބަރަކީ ކަނާތު ފިޔައިގެ ނޭޝަނަލް ސެކިއުރިޓީ މިނިސްޓަރު އިޓަމާރު ބެން-ގްވީރެވެ. އޭނާ ބުނީ މި އިނީޝިއޭޓިވްގެ ސަބަބުން ގާޒާއިން ނާޒީންނާ ހަމައަށް އެ ފައިސާ ނުފޯރާނެ ކަމުގެ ޔަގީންކަމެއް ނެތް ކަމަށެވެ.
ޕީއޭގެ މައްޗަށް އިޒްރޭލުން ނުފޫޒު ފޯރުވަނީ ކިހިނެތް؟
އިޒްރޭލުން ޕީއޭގެ މައްޗަށް ނާޖާއިޒު ނުފޫޒު ފޯރުވަނީ ޓެކްސްގެ ގޮތުގައި ލިބޭ އާމްދަނީ ކޮންޓްރޯލްކޮށްގެންނެވެ.
މިސާލަކަށް 2023 ވަނަ އަހަރުގެ ޖެނުއަރީ މަހު އެގައުމުގެ ތާރީހުގައި ވެސް އެންމެ ހަރުކަށި ފިކުރުގެ އިއްތިހާދުގެ ގޮތުގައި ބެލެވޭ އިޒްރޭލު ސަރުކާރުން ނިންމީ ޕީއޭއިން ޓެކްސްގެ ގޮތުގައި ލިބުނު 39 މިލިއަން ޑޮލަރު ހިފަހައްޓާށެވެ. މިފިޔަވަޅު އެޅީ ޒަމާނުއްސުރެ އިޒްރޭލު ހިފުމުގެ ސައްހަކަން ދެނެގަތުމަށް އިންޓަނޭޝަނަލް ކޯޓް އޮފް ޖަސްޓިސް (އައިސީޖޭ)ގެ ނުފޫޒު ހޯދުމަށް ޕީއޭއިން ނިންމި ނިންމުމާ ގުޅިގެންނެވެ. މިކަމުން އެނގެނީ ޕީއޭއަށް ނުފޫޒު ފޯރުވައި ޕްރެޝަރު ކުރުމަށް އިޒްރޭލުން މާލީ ކޮންޓްރޯލް ބޭނުން ކުރެވިދާނެ ގޮތެވެ.
އިޒްރޭލުގެ ސަލާމަތީ ވަޒީރުންގެ މަޖިލީހުން އައިސީޖޭއަށް ޕީއޭ ގެނައުމަކީ އިޒްރޭލު ދައުލަތާ ދެކޮޅަށް ސިޔާސީ އަދި ގާނޫނީ ހަނގުރާމައެއް ހިންގުމަށް ނިންމި ނިންމުމެއް ކަމަށް ސިފަކުރައްވާފައި ވަނިކޮށް ފަލަސްތީނުގެ ބޮޑުވަޒީރު މުހައްމަދު ޝްތަޔޭހް ވިދާޅުވީ ފަލަސްތީނުގެ ޓެކްސް އާމްދަނީ ބްލެކްމެއިލް ކުރުމަކުން ސިޔާސީ އަދި ޑިޕްލޮމެޓިކް ޖިހާދު ކުރިއަށް ގެންދިއުމަށް ހުރަހެއް ނާންނާނެ ކަމަށެވެ.
އިސްރާއީލުން ރައްޔިތުންގެ ފައިސާ ނެގުމުން ފަލަސްތީނަށް ކުރި އަސަރަކީ ކޮބާ؟
އިޒްރޭލުން ރައްޔިތުންގެ ފައިސާ އަނބުރާ ގެންދިއުމުގެ ސަބަބުން ފަލަސްތީނަށް ވަނީ ވަރަށް ބޮޑު އަސަރެއް ކޮށްފައެވެ. މޮރާރު ވިދާޅުވި ގޮތުގައި ޕީއޭގެ އެތެރޭގެ ދަރަނި މިހާރު ލޯކަލް ބޭންކްތަކާއި ހޮސްޕިޓަލްތަކާއި މެޑިކަލް ކުންފުނިތަކާއި ޕްރައިވެޓް ސެކްޓާއަށް ވުރެ ބޮޑެވެ. އަދި ސަރުކާރުން ކުއްޔަށް ހިފާފައިވާ އަމިއްލަ ފަރާތްތަކުގެ އިމާރާތްތަކަށް ވެސް ފައިސާ ދައްކަން ޖެހޭ އިރު، އެ ދަރަނިތައް އަދިވެސް ނުދައްކައެވެ.
2021 ވަނަ އަހަރު އިޒްރޭލުން ޕީއޭގެ ޓެކްސް އާމްދަނީގެ ބައެއް އެކި ފަހަރު މަތިން ހިފެހެއްޓުމުގެ ސަބަބުން ޕީއޭއަށް މާލީ ދަތިކަމެއް ކުރިމަތިވެ، ހުރިހާ މުސާރައަކުން ވެސް 25 ޕަސެންޓް އުނިވިއެވެ.
މިދިޔަ ނޮވެމްބަރު މަހުން ފެށިގެން އިޒްރޭލުން ގާޒާއަށް ދޭން އުޅުނު ފައިސާ ހިފަހައްޓަން ނިންމުމާ ގުޅިގެން ފީއޭ އިން ދަނީ އެކަމާ ދެކޮޅަށް އަޑު އުފުލަމުން ނަމަވެސް އެއްވެސް ފައިސާއެއް ބަލައިގަތުމަށް ދެކޮޅު ހަދަމުންނެވެ.
އިޒްރޭލުން ގާޒާއަށް ދެމުން ގެންދާ ވައިގެ ހަމަލާތަކުގައި އޮކްޓޯބަރު މަހުގެ ހަތްވަނަ ދުވަހުން ފެށިގެން ފަލަސްތީނުގެ 25،000 އަށްވުރެ ގިނަ މީހުން މަރުވެފައިވާ ދަނޑިވަޅެއްގައި އަދި ޕީއޭއިން އިޒްރޭލުގެ ޝަރުތުތައް ބަލައިނުގަތުމުގެ ސަބަބުން އެ އޮތޯރިޓީއަށް ވަނީ ދޮޅު މަހެއްހާ ދުވަސް ވަންދެން މުވައްޒަފުންގެ މުސާރަ ދިނުމުގައި ގޮންޖެހުންތަކާ ކުރިމަތިލާން ޖެހިފައެވެ.
ޕީއޭ އިން އިޒްރޭލުން ޕާޝަލް ޕޭމަންޓް ބަލައިގަތުމާ މެދު ވިސްނާފާނެ ކަމަށާއި އެކަމުގެ ސަބަބުން އެ އޮތޯރިޓީގެ މާލީ ގޮތުން ހާލުގައި ޖެހިފައިވާ މުވައްޒަފުންނަށް ބޭނުންވާ ފައިސާ ލިބޭނެ ކަމަށް ރިޕޯޓްތައް ބުނެއެވެ. ނަމަވެސް ހިފާފައިވާ ހުޅަނގު އައްސޭރީގައި އަދިވެސް އޮތީ އިޒްރޭލުގެ ނިންމުންތަކެވެ.
މި ހަމަނުޖެހުންތަކުގައި އިޒްރޭލުން ވަނީ ހިފާފައިވާ ހުޅަނގު އައްސޭރީގެ ގާތްގަނޑަކަށް 130،000 މަސައްކަތްތެރިންގެ ވޯކް ޕާމިޓް މެދުކަނޑާލާފައެވެ. މީގެ އިތުރުން އޮކްޓޯބަރު މަހުގެ 7 ވަނަ ދުވަހުން ފެށިގެން އިޒްރޭލު ސިފައިންނާއި ވަޒަންވެރިން ވަނީ ހިފާފައިވާ އިރުމަތީ ގުދުސް ހިމެނޭ ގޮތަށް އެ ސަރަހައްދުގައި ފަލަސްތީނުގެ 355 މީހުން ޝަހީދުކޮށްލުމުގެ ޒިންމާ އުފުލާފައެވެ.
