ހުޅަނގު ދެކުނުޕްރޮވިންސްގެ ބަލޫޗިސްތާނުގެ ޕާކިސްތާނުގެ ސަރަހައްދަށް އީރާނުން އަންގާރަ ދުވަހުގެ ރޭ ދިން ވައިގެ ހަމަލާތަކުގެ ސަބަބުން އިސްލާމްއާބާދު ސަރަހައްދީ ހަމަނުޖެހުންތަކުގެ ތެރެއަށް ވެއްޓިދާނެ ކަމުގެ ބިރު އެބައޮތް ކަމަށް ތަޖުރިބާކާރުން އިންޒާރު ދީފިއެވެ.
ޕާކިސްތާނުގެ ހާރިޖީ ވުޒާރާއިން ނެރުނު ބަޔާނެއްގައި ބުނެފައިވަނީ ހަތިޔާރު އެޅި ޖަމާއަތެއް ކަމަށްވާ ޖައިޝް އަލް އަދްލް (އާމީ އޮފް ޖަސްޓިސް) އަށް އަމާޒުކޮށް ދިން ބޮމުގެ ހަމަލާތަކުގައި ދެ ކުއްޖަކު މަރުވެ ތިން ކުއްޖަކު ޒަހަމްވެފައިވާ ކަމަށެވެ.
ޕާކިސްތާނުގެ ބޯޑަރު ސިޓީއެއް ކަމަށްވާ ޕަންޖްގުރް ކައިރީގައި ހިނގި މި ހާދިސާ ހަރުކަށި އިބާރާތުން ކުށްވެރިކޮށް، މިއީ ޕާކިސްތާނުގެ އިސްތިގުލާލާ ހިލާފު ކަމެއް ކަމަށް ސިފަކޮށް، އީރާނަށް ނުރައްކާތެރި ނަތީޖާއެއް ނުކުންނާނެ ކަމުގެ އިންޒާރު ވެސް އެ މިނިސްޓްރީން ވަނީ ދީފައެވެ.
އެކަމަކު އޭގެ ނަތީޖާ އަކީ ކޮބައި ހެއްޔެވެ؟
ބައިލެޓަރަލް އެންގޭޖްމަންޓް އިތުރުކުރުން
މި ހަމަލާތައް ދީފައި މިވަނީ ފާއިތުވި ދުވަސްތަކުގައި ޕާކިސްތާނާއި އީރާނުގެ އޮފިޝަލުންގެ މެދުގައި މަދަނީ އަދި އަސްކަރިއްޔާގެ މެދުގައި މުއާމަލާތްތައް އިތުރުވެފައިވާ ދަނޑިވަޅެއްގައެވެ.
އީރާނުގެ ޖެޓްތަކުން ބަލޫޗިސްތާނަށް ބޮން އެޅުމުގެ ގަޑިއިރުތަކެއް ކުރިން، ސްވިޒަލޭންޑްގެ ޑާވޯސްގައި ކުރިއަށްދާ ވޯލްޑް އިކޮނޮމިކް ފޯރަމްގެ ހަވާސާގައި ޕާކިސްތާނުގެ ވަގުތީ ބޮޑުވަޒީރު އަންވާރުލް ހައްގު ކަކަރް ވަނީ އީރާނުގެ ފޮރިން މިނިސްޓަރު ހުސައިން އަމީރަބްޑޮލަހިއަންއާ ބައްދަލުކުރައްވާފައެވެ.
ޕާކިސްތާނުގެ އިންތިގާލީ ހާރިޖީ ވަޒީރު ޖަލީލް އައްބާސް ޖިލާނީ މި ހަފުތާގެ ކުރީކޮޅު އިސްލާމްއާބާދުގައި އީރާނުގެ އަފްގާނިސްތާނުގެ ކަންކަމަށް ކަނޑައަޅުއްވާފައި ހުންނަވާ ހާއްސަ މަންދޫބު ހަސަން ކަޒްމީ ކޫމީއާ ބައްދަލުކުރައްވައި، ސަރަހައްދީ ހަމަޖެހުމަށްޓަކައި ގުޅުން ބަދަހިކުރަން ޖެހޭ ކަންކަމާ ބެހޭ ގޮތުން ދެ ބޭފުޅުން މަޝްވަރާ ކުރެއްވިއެވެ.
މީގެ އިތުރުން ޖެނުއަރީ މަހުގެ 16 ވަނަ ދުވަހު ގަލްފް އެންޑް ޝޮއިޓް އޮފް ހޮރްމޫޒްގައި އެއް ދުވަހުގެ މުއްދަތަށް ކުރިއަށް ގެންދިޔަ ކަނޑުގެ އަސްކަރީ ތަމްރީނުތަކުގައި ވެސް ދެ ގައުމުން ވަނީ ބައިވެރިވެފައެވެ.
ދާދި ފަހުން ހިނގި މި ހަރަކާތްތަކާއި، ބޯޑަރު ބެލެހެއްޓުމަށްޓަކައި ޖޮއިންޓް ވޯކިން ގްރޫޕެއް އެކުލަވާލުމަށް 2022 ވަނަ އަހަރު ދެ ގައުމުގެ މެދުގައި ނިންމި ނިންމުމާ އެކުވެސް، ބޯޑަރު ސަރަހައްދުގައި ހިނގަމުންދާ ދަށު ދަރަޖައިގެ ހަމަނުޖެހުންތަކަކީ އަބަދުވެސް ހިނގަމުން އަންނަ ކަމެކެވެ.
ޕާކިސްތާނުގެ ބޯޑަރު އޮންނަ އީރާނުގެ ސިސްތާން-ބަލޫޗެސްތާން ޕްރޮވިންސްގެ ދެކުނުއިރުމަތީގެ ސިޓީއެއް ކަމަށްވާ ރާސްކްގައި 11 ފުލުހަކު މަރުވުމާ ގުޅިގެން ޖައިޝް އަލް އަދުލް ޖަމާއަތުން އީރާނަށް ހަމަލާދިނުން ހުއްޓުވުމަށް އެގައުމުގެ ދާހިލީ ވަޒީރު ޕާކިސްތާނަށް އިންޒާރު ދެއްވި ކަމަށް އީރާނުގެ މީޑިއާތަކުން މިދިޔަ ޑިސެމްބަރު މަހު ވަނީ ރިޕޯޓްކޮށްފައެވެ.
2023 ވަނަ އަހަރުގެ މެއި މަހުގެ ތެރޭގައި ޕާކިސްތާނުގެ ބޯޑަރު ކައިރީގައި ހިނގި ހަމަނުޖެހުންތަކުގައި އީރާނުގެ ބޯޑަރު ބަލަހައްޓާ ހަ ގާޑުން މަރުވުމާ ގުޅިގެން އީރާނުން ވަނީ އިންޒާރު ދީ ޕާކިސްތާނަށް އިތުރު ހަމަލާތައް ދިނުމަށް ގޮވާލާފައެވެ. މީގެ މަހެއްހާ ދުވަސް ކުރިން ޕާކިސްތާނުގެ ބަލޫޗިސްތާން ޕްރޮވިންސްގައި ބޯޑަރު ހުރަސްކޮށް ދިން ބަޑީގެ ހަމަލާތަކުގައި ޕާކިސްތާނުގެ ހަތަރު ސިފައިންވެސް ވަނީ މަރުވެފައެވެ.
ޕާކިސްތާނުގެ ހުޅަނގު ދެކުނު އަދި އީރާނުގެ އިރުދެކުނުން ގާތްގަނޑަކަށް 900 ކިލޯމީޓަރު (559 މޭލު) ދިގު ބޯޑަރެއް އެ ދެ ގައުމުން ހިއްސާކުރެއެވެ.
ޕާކިސްތާނަށް ބަލޫޗް ހަނގުރާމަވެރިން ވަކިވެގަތުމަށް ގޮވާލާ ބަގާވާތް ކުރަމުން އަންނަތާ އެތައް އަހަރެއް ވެއްޖެއެވެ.
އަނެއްކޮޅުން އީރާނުން ވަނީ އީރާނުގެ އޮފިޝަލުންނަށް އަމާޒުކޮށް ސުންނީ ހަތިޔާރު އެޅި ޖަމާއަތެއް ކަމަށްވާ ޖައިޝް އަލް އަދްލްއާ ދެކޮޅަށް ޕާކިސްތާނުން ފިޔަވަޅު އެޅުމަށް ގޮވާލާފައެވެ.
ޕާކިސްތާނުގެ ސަރަހައްދަށް އީރާނުން ދިން ހަމަލާއަކީ އިޒްރޭލުން ގާޒާއާ ދެކޮޅަށް ކުރަމުންދާ ހަނގުރާމަ އެ ސަރަހައްދުގައި ފެތުރިދާނެކަމުގެ ބިރު ހީވެފައިވާ ދަނޑިވަޅެއްގައި ދިން ހަމަލާއެއް ކަމަށް އިސްލާމްއާބާދުގެ ތަބަދްލަބް ތިންކް ޓޭންކްގެ މުޝަރަފް ޒައިދީ ވިދާޅުވިއެވެ. އީރާނުން ވަނީ ދާދި ފަހުން ސީރިއާ އާއި އިރާގުގެ އެތެރޭގައި ވެސް ހަމަލާތައް ދޭން ފަށާފައެވެ.
"ޕާކިސްތާނުން މިހާތަނަށް ދިން ޖަވާބަކީ ހަމަ އެގޮތަށް އޮންނަން ޖެހޭ ޖަވާބެއް. އީރާނުން ބަލަނީ ބޭކާރު ހަމަނުޖެހުމެއް އުފައްދަން." އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ.
އަސްކަރީ ޖަވާބެއްތޯ؟
އަނެއްކޮޅުން، ވޮޝިންޓަން ޑީސީގެ ނިއު ލައިންސް އިންސްޓިޓިއުޓް ފޯ ސްޓްރެޓެޖީ އެންޑް ޕޮލިސީގެ ސީނިއާ ޑިރެކްޓަރު ކަމްރާން ބޮހާރީ ވިދާޅުވީ ޕާކިސްތާނަށް އަމިއްލައަށް ހަމަލާތައް ދެވިދާނެ ކަމަށެވެ.
"ހުޅަނގުގައި އަފްގާނިސްތާނާއި އިރުމަތީގައި އިންޑިއާ އަށް ފަހު، މިކަމުގެ ސަބަބުން ތިން ވަނަ ބޯޑަރުގައި ހަމަނުޖެހުން އުފެދިދާނެ. އެކަމަށް އިސްލާމްއާބާދު އޮތީ ތައްޔާރަށް ކަމާމެދު ޔަގީންކަމެއް ނެތް." އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ.
ޕާކިސްތާނުން އިސްލާމްއާބާދުގައި ހުންނަ އީރާނުގެ އިސް ޑިޕްލޮމެޓް ހާޒިރުކޮށް ވަނީ މުޒާހަރާކޮށްފައެވެ. ސެކިއުރިޓީ އެނަލިސްޓެއް ކަމަށްވާ އިހުސާނުالله ޓީޕޫ ވިދާޅުވީ ޕާކިސްތާނުން ޑިޕްލޮމެޓިކް ރިޕޯސްޓަކަށް މަސައްކަތްކޮށް އަސްކަރީ ޖަވާބެއް ދެވޭނެ ގޮތްތައް ބަލާނެ ކަމަށް އުއްމީދު ކުރައްވާ ކަމަށެވެ.
"ޕާކިސްތާނުން ރައްދު ދޭން ޖަސްޓިފިކޭޝަނާއި ޕްރެޝަރު ވެސް އެބަހުރި. އީރާނުގެ އެންމެ އިސް އޮފިޝަލުންގެ ކިބައިން ޑިޕްލޮމެޓިކް ޗެނަލްތައް މެދުވެރިކޮށް އާންމުކޮށް މައާފަށް އެދުމަކީ އެކަށީގެންވާ ކަމެއް ނަމަވެސް އެ މަސައްކަތްތައް ނާކާމިޔާބުވެއްޖެ ނަމަ އީރާނުން ދިން ހަމަލާއަށް އަސްކަރީ ޖަވާބެއް ދިނުމަށް ވެސް ޕާކިސްތާނަށް ވިސްނާލެވިދާނެ." ޓީޕޫ ވިދާޅުވިއެވެ.
މެދުއިރުމަތީގެ ސަރަހައްދުގެ ސަލާމަތީ ހަމަނުޖެހުންތައް ހިނގަމުންދާއިރުވެސް އީރާނުން އިތުރުވަމުންދާ ނުތަނަވަސްކަމުން ހައިރާންކަން ފާޅުކުރައްވަމުން، މި ސަރަހައްދުގެ ސަލާމަތީ ކަންކަން ދިރާސާކުރާ ނިއުސް އެންޑް ރިސާޗް ޕޯޓަލް އެއް ކަމަށްވާ ހުރާސާން ޑައިރީގެ ޑައިރެކްޓަރަކަށް ހުންނެވި ޓީޕޫ ވަނީ ހައިރާންކަން ފާޅުކުރައްވާފައެވެ.
އަދި އީރާނުގެ އަމަލުތަކުގެ ސަބަބުން ސިޔާސީ ގޮތުންނާއި ސަލާމަތީ ރޮނގުންވެސް ދެ ގައުމުގެ ގުޅުމަށް ދިގު މުއްދަތަކަށް އަސަރު ކުރާނެ ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ.
"ޕާކިސްތާނުގެ އެތެރޭގެ ހަމަލާތައް ދީގެން ޕާކިސްތާނަށް އެއް ކަހަލަ ޖަސްޓިފިކޭޝަނެއް ދީފައިވަނީ ޕާކިސްތާނާ ދެކޮޅު ހަނގުރާމަވެރި ޖަމާއަތްތަކުގެ ހަރުގެތަކަށް އަމާޒުކޮށް، އެއީ އީރާނުގައި ނުވަތަ އެހެން ތަނެއްގައި ވެސް ތިބޭ ބައެއް ކަމަށް ޕާކިސްތާނުން ދެކޭތީ." ޓީޕޫ ވިދާޅުވި އެވެ.
ބޮހާރީ ވިދާޅުވީ އީރާނުގެ ވައިގެ ހަމަލާތަކުގެ ސަބަބުން އެމެރިކާ، ސައުދީ އަރަބިއްޔާ އަދި ތުރުކީއާ އެކު ޕާކިސްތާނަށް ރަނގަޅު ނަތީޖާއެއް ހޯދުމަށް މަގުފަހިވެދާނެ ކަމަށެވެ.
"މިއިން ކޮންމެ ގައުމެއްގެ ވެސް ޝައުގުވެރިކަން އޮންނަނީ އީރާން ހިފެހެއްޓުމަށް. ޕާކިސްތާނަށް ދިން ހަމަލާއަކީ އެމެރިކާއާ އެކު އީރާނުން ފުޅާ ދާއިރާއެއްގައި ހިނގަމުންދާ ހަމަނުޖެހުންތަކުގެ އެންމެ އަސާސެއް." އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ.
