ވެރިކަމަކީ އޭގެ ރަހަ ލައިފިނަމަ މީހުން އަމަލު ކޮށްލާ ފަދަ އަފިހުނެކެވެ. އެ ބީވެގެން ދިޔަ ނުދިނުމަށްޓަކައި އެ މަގާމުގައި ހުންނަ މީހަކު ކޮންމެފަދަ ކަމެއްވެސް ކޮށްފާނެ ނުބައި ވިހައެކެވެ. ހަމަ އެހެންމެ ވެރިކަން ބީވެ ދިއުމަކީވެސް އެހާމެ ނުރައްކާތެރި ބައްޔެކެވެ. ބަދަލު ހިފުމާއި، ނަފްރަތުގެ އަލިފާން ކެކި އަނދާ ކަމެކެވެ.
ރާއްޖޭގެ ތާރީހުގެ މާ ކުރިން، މާ ގަދަ ބާރުވެރިކަމެއްގައި އުޅުނު އެއްތައް ބައެއްގެ ވާހަކަ ފަތްފުތްތަކުގައި އެބަހުއްޓެވެ. އެމީހުން ބިމުގައި ފައިޖަހާ ފުމެ ހެދީ އެވަރުގެ ދެވަނަ ބަޔަކު ނެތް ކަމަށް ދެކިގެންނެވެ. ވެރިކަން ބީވެދިޔުމުން ބަދަލު ހިފުމުގެ ރޫހުގައި އެތައް އަލިފާނެއް އެމީހުން ރޯކުރިއެވެ. ރާއްޖޭގެ ތާރީހު ކިޔާލިޔަސް ވެރިކަމުގެ ދަހިވެތިކަމުގައި ހިންގާފައި ހުރި އެތައް އެތައް ކަމެއް ފެންނާން އެބަހުއްޓެވެ. ލޭ އޮހޮރުވާއި މެރުމާއި ދީން ބަދަލު ކުރުން ފަދަ ހާދިސާތައް ހިނގާފައި އެބަހުއްޓެވެ.
އޭގެ އެއް ހާދިސާއަކީ ގިނަބައެއްގެ ހަނދާނުގައި ހުރި އަލިރަސްގެފާނު ޝަހީދު ކޮށްލި ހާދިސާއެވެ. އެ ރަސްގެފާނު ޝަހީދު ކޮށްލަން ވެރިކަމުގެ ކިއްލާގެ ތެރޭން ރޭވި ރޭވުމާއި، އެ ރަސްގެފާނުގެ އަރިހުގައި މަސައްކަތް ކުރި މީހުން ޣައްދާރުވުމާއި އަލިރަސްގެފާނުގެ ކުރިން ވެރިކަމުގައި ހުންނެވި ނުވަވަނަ ހަސަން ރަސްގެފާނު ފިލައިގެން ރާއްޖެ ދޫކޮށްގޮސް ވެރިކަމުގެ ދަހިވެތިކަމުގައި ރާއްޖެއަށް ޕޯޗުގީޒުން ފޮނުވާ މީހުން މެރި ވާހަކަ އަކީ މަޝްހޫރު ވާހަކައެކެވެ.
ނަޝީދުގެ ވެރިކަން ނިމުން
2012 ވަނަ އަހަރު ވެރިކަމުގައި ހުންނެވި ރައީސް މުހައްމަދު ނަޝީދުގެ ވެރިކަން ނިމުނީ ދިވެހި ތާރީހުގައި އެވާހަކަ އަބަދަށް ލިޔާނެ ހާ ހިތިކޮށެވެ. އޭރު ވެރިކަން ކުރި އެމްޑީޕީގެ ސަޕޯޓަރުންނާއި އިދިކޮޅު ފަރާތްތަކާ ދެމެދު ހަމަ ނުޖެހުން ހިނގާ، ހެންވޭރު އާޓިފިޝަލް ބީޗުގައި އެއްބަޔަކު އަނެއް ބަޔަކަށް ގާއުކާ ހެދިއެވެ. ސިފައިންނާއި ފުލުހުން ޖުމްހޫރީ މައިދާނުގައި ކުރިމަތިލާ، ހަމަނުޖެހުން ހިންގިއެވެ. ވެރިކަން ވައްޓާލީ ކަމަށާއި، އެކަން ކުރީ "ތެޔޮ ރިޕޯޓް" ނެރެތް އޮތް ދުވަހު ކަމަށް ނަޝީދު ވިދާޅުވި ނަމަވެސް، ލައިވް ޓީވީގައި ނަޝީދު އިސްތިއުފާ ދެއްވިތަން ގައުމު ވަނީ ދެކެފައެވެ.
ނަޝީދުގެ ވެރިކަން ނިމިގެން ދިޔަ ގޮތާ މެދު އެކި މީހުން އެކި ގޮތަށް ވާހަކަ ދައްކާ އިރު، އެ ވެރިކަން ބަޣާވާތް ކޮށްލީ ކަމަށް ބުނާ މީހުންވެސް މަދެއް ނޫނެވެ. ވެރިކަން ވެއްޓުނު ގޮތުގެ ތަހުގީގު ރިޕޯޓުގައި "މިއުޓިނީ" އެއް ކަމަށް ބުނެފައި ވާ ކަމަށާއި، އެއީ ސީދާ ސާފު ބަޣާވާތެއްކަމަށް ނަޝީދުގެ ސަޕޯޓަރުން މިއަދުވެސް ދަނީ ބުނަމުންނެވެ. އަދި ނަޝީދުވެސް ދޭތެރެ ދޭތެރެއިން އެ މަގަށް އެވާހަކަ ދައްކަވައެވެ.
ނަޝީދުގެ ވެރިކަން ނިމުނު އިރު އެމްޑީޕީގެ އިސްކާރުކާޓީގައި ހުންނެވި، ކުރީގެ ޗެއާޕާސަން އަދި މަޖިލީހުގެ ކުރީގެ ނައިބު ރައީސް މޫސާ މަނިކު އެހެން ވިދާވި ނަމަވެސް، ނަޝީދާއި އެ ޕާޓީގެ ބައެއް މެންބަރުން އެކަން ގަބޫލުކުރާ ކަމަކަށް ނުފެނެއެވެ. އެމީހުން މިހާރު ދައްކަނީ ވެރިކަން ވައްޓާލި ގޮތުގެ ތަހުގީގު ހިންގަން ޖެހޭ ވާހަކައާއި އެކަމަށް މަގުފަހިވާ ގޮތަށް ގާނޫނުތައް ބަދަލު ކޮށް ވެރިކަމުގެ ނިޒާމުވެސް ބަދަލު ކުރާ ވާހަކައެވެ. ނަޝީދަށް ވެރިކަމަށް އަނބުރާ ވަޑައިގެންނެވޭނެ ކޮންމެ ފޯމިއުލާއެއްވެސް ރަނގަޅު ވާހަކައެވެ.
ފޮޓޯގަނޑު އިރުން، އެއީ އަސްލެއްތަ؟
އެއީ ހަމަ އަސްލޭ ހީވާ ވަރަށް ޕާޓީގެ ލީޑަޝިޕް ދެ ފެކްޝަނަކަށް ބެހި އެއްބަޔަކު އަނެއްބަޔު ގެންދަނީ ބަހުގެ ހަމަލާތައް ބަދަލުކުރަމުންނެވެ. ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ނައިބު ރައީސް އީވާ އަބްދުﷲ އާއި، މާފަންނު އުތުރު ދާއިރާގެ މެމްބަރު އިމްތިޔާޒު ފަހުމީއާއި އެމްޑީޕީގެ ޗެއާޕާސަން ހަސަން ލަތީފު ފަދަ ބޭފުޅުން އެއް ޓީމަކަށް ކުޅުއްވާއިރު އެބޭފުޅުންގެ އަޑުވެސް ގަދައެވެ. ސީދާ ފާޅުގައި ސަރުކާރަށް ފާޑުވެސް ވިދާޅުވެއެވެ. މިއަދު ވެރިކަމުގައި ހުންނެވީ އެމްޑީޕީގެ އަދި ރައީސް ނަޝީދުގެ "ކުޑައިރުގެ ދޯސްތް" އިބްރާހިމް މުހައްމަދު ސޯލިހު ކަމަށް ވިޔަސް ދުލެއް ނުދެއްވައެވެ. ސަރުކާރުގެ ސްލޯ ކަމާއި ކަމެއް ނުކުރެވޭ ވާހަކަ އެހެން ބައެއް މެންބަރުންނެކޭ އެއް ބީދައަކުން މަޖިީހުގެ ތަޅުމުގައިވެސް ދައްކައެވެ.
ޖޫން 6، 2021 ގައި ރައީސް ނަޝީދަށް ދިން ޓެރަރިސްޓް ހަމަލާއާ ގުޅިގެންވެސް އިނގިލި ދިއްކުރި ދެބޭފުޅުންގެ ތެރެއިން އެއްބެފުޅަކީ ރައީސް އިބްރާހިމް މުހައްމަދު ސޯލިހެވެ. އެއީ "އިންސައިޑް ޖޮބެއް" ކަމަށާއި، އެކަމުގެ ފަހަތުގައި އޮތީ ނަޝީދަށް ވެރިކަމަށް ވަޑައިނުގެންނެވޭނެ ގޮތެއް ހެދުން ކަމަށް ބައެއް މީހުން ބުނެއެވެ.
ރައީސް ސޯލިހަށް އަމާޒު ކުރާ ފާޑުކިޔުންތައް ބޮޑުވެ "ފޮޓޯގަނޑު އިރިއްޖެ" ކަމަށް ބުނާ މީހުން ބާރު ހޯދަނީ އިއްޔެ ހަސަން ލަތީފާއި މުހައްމަދު ރަޝީދު ހުސައިން (ބިގޭ) ދައްކަވާފައި ހުރި ވާހަކަތަކުންނެވެ. ބިގޭ އިއްޔެ ވިދާޅުވީ ޕާޓީ ދެބައި ނުވިޔަސް، މަޖިލީހާއި ސަރުކާރާ ދެމެދު ހިޔާލު ތަފާތުވުން ބޮޑުވެ މަސައްކަތްތައް ދެބައިވަމުން ދާތަން ފެނިވަޑައިގަންނަވާ ކަމަށެވެ. އަދި އެ ހުރިހާ ކަމެއްގެ އަމާޒަކީ 2023 ގެ ރިޔާސީ ޓިކެޓް ކަމަށްވެސް އޭނާވަނީ ވިދާޅުވެފައެވެ. އެއާއެކު ހަސަން ލަތީފު ވިދާޅުވީ، އެމްޑީޕީގެ މަސައްކަތްތައް ދެބައިވެފައި ވަނީ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ރައީސް މުހައްމަދު ނަޝީދުގެ އިތުރުން އެ ޕާޓީ ވެސް އެކަހެރިކޮށް، (ރައީސް ސޯލިހު) ސަރުކާރު ހިންގަން އުޅުއްވުމުން ކަމަށެވެ. އަދި ހާއްސަކޮށް އެމްއެމްޕީއާރުސީގެ ކޮރަޕްޝަނާއި ކޮރަޕްޝަންގެ އެހެން މައްސަލަތަކުގައި ސަރުކާރުން ފޫކަހަން ފެށުމުން ކަމަށެވެ.
އެމްޑީޕީގެ އެތެރޭގެ ކޯޅުމާބެހޭ ގޮތުން އިދިކޮޅު ޕީޕީއެމްގެ އިސް ލީޑަރަކު ވިދާޅުވި އެ ވާހަކަ އާންމު ބައެއް ވިޔަފާރިވެރިން ވެސް ބުނެއެވެ. އަދި ބައެއް ޓެކްސީ ޑްރައިވަރުންގެ ހިޔާލުވެސް އެއްގޮތްވެއެވެ. ރެސްޓޯރަންޓާއި ކެފޭ ހިންގާ ބައެއް މީހުންވެސް ބުނަނީ ހަމަ އެހެންނެވެ. މާރުކޭޓު ސަރަހައްދާއި އެމްޕީއެލް ސަރަހައްދުގައި އުޅޭ ބައެއް މީހުން ކުރެން އަހާލީމައިވެސް ދިން ޖަވާބަކީ އެއީއެވެ.
މިއަދު ރައީސް ސޯލިހާއި، ރައީސް ނަޝީދާ ދެމެދު، ދެން ކައިރި ނުވެވޭވަރަށް ހިޔާލުތަފާތު ވެއްޖެ ކަމަށާއި، ދެ މިތުރުން ދެ ހަތުރުންނަށް ވެއްޖެ ކަމަށް ބުނެ ދައްކާ ވާހަކަ އެމީހުން ގަބޫލެއް ނުކުރެއެވެ. އަދި ފަހުވަގުތު (2023ގައި) އެއީ އެކައްޗެއް ކަމަށާއި، އެނޫން ފޯމިއުލާއަކުން އެމްޑީޕީއަށް ވެރިކަން ނުލިބޭނެ ކަމަށްވެސް އެމީހުން ބުނެއެވެ. އޭގެ ތެރެއިން ބައެއް މީހުން ގަބޫލުކުރާ ގޮތުން، 2023ގައި ވެރިކަމަށް 2 ބޭފުޅުންވެސް ނުކުމެވަޑައިގަންނަވާނެއެވެ. އަދި 2 ބޭފުޅުންވެސް ނުކުމެވަޑައިގަންނަވާނީ ވަކިވަކިން 2 ޓީމަކަށެވެ. އޭގެ ބޭނުމަކީ، 3 ވަނަ ބަޔަކަށް ގިނަ ވޯޓު ލިބުނަ ނުދިނުން ކަމަށާއި، 2 ވަނަ ބުރުގައި ރައީސް ސޯލިހާއި ނަޝީދު ކޯލިޝަނެއް ހައްދަވާނެ ކަމަށެވެ. އަނެއް ބަޔަކު ގަބޫލު ކުރަނީ މިހާރު "އެ ތެޅުން ތެޅިޔަސް" 2023 ގައި ވެރިކަމަށް ނުކުމެވަޑައިގަންނަވާނީ އެ 2 ބޭފުޅުން އެކުގައި އެއްޓީމެއްގައި ކަމަށެވެ.
މިއަދު ފެންނަ ހަގީގަތަކީ ވެރިކަމަށްޓަކައި ކޮންމެފަދަ ޒަހަމެއް ލިބެން ޖެހުނަސް އަދި ފާޅުގައި ސޯލިހަށް، ނަޝީދު މެސެޖް ކުރެއްވުން ކަމަށް ވިޔަސް އަދި އެއްކޮށް ފެންނަން ހުރި ފޮޓޯގަނޑު އިރުން ކަމަށްވިޔަސް އެއީ އަސްލެއް ނޫން ކަމަށާއި، ރައީސް މައުމޫނާއި ރައީސް ޔާމީނާ ހިލާފަށް ރައީސް ނަޝީދާއި ރައީސް ސޯލިހަކީ "އެއް ފޮތުން ކިޔަވައިގެން ތިބި" ދެބޭފުޅުން ކަމެވެ.
ރައީސް ނަޝީދާއި ރައީސް ސޯލިހަކީ "އެއް ފޮތުން ކިޔަވައިގެން ތިބި" ދެބޭފުޅުން ކަމެވެ. މިއީ ކަން އޮތް ގޮތް. އެއީ އެކައްޗެއް. އެއުޅެނީ ފީ ހޮވަލާ، އިދިކޮޅު ގުއިރޯނުގައި ޖައްސަން
ނަޝީދު ކިތަންމެ ބޭނުންވިޔަސް އަދި ނަޝީދުގެ އައުވާނުން ކިތަންމެ ފޮނެއް އެރުވިޔަސް އިބޫ ހުރީ ދޫކުރާ ގޮތަކަށް ނޫން. އަދި އަންނިއަށް ކާމިޔާބެއްވެސް ނުޥާނެ. މެޖޯރިޓީއެއްވެސް ނެތް. އިބޫގެ މައްޗަސް ބަސްކިޔާ މީހާ އަންގަނީ އަންނި ދެން ގޭގަ މަޑުކޮށްލަން. މީ ވަރަށް ވާހަކަ
އެހެންވިއްޔާ 13 އަހަރުގެ ހުކުމް އައި އަލުން ބަލަން ސްޕްރީމް ކޯޓުން އަންގާފައި އޮތް މައްސަލަ ބަލައި އަންނި ޖަލަށް ފޮނުވާލަންވީ ނޫންބާ! ގައިމުވެސް އެއީ ޖަލު ހުކުމެއް އަންނަން ޖެހޭނެ މައްސަލައެއް.
ފެންނަނީ މުޅި ގައުމު އެކަކަށްތަކައި ގުރުބާން ކުރާ ތަން. އޭނާ ރާއްޖޭގައި ހުއްޓަސް، ރާއްޖެއިން ބޭރުގައި ހުއްޓަސް ގައުމު ހުއްޓުމަކަށް ގެނެސްގެން އުޅޭތަން. ގައުމުގައި ބާކީ ތިބި 4 ލަައްކަ ރައްޔިތުންނަށް އަޅާލުމެއް ނުދޭ. ރައްޔިތު މީހާގެ ވާހަކަ ދައްކާނެ މީހަކު ނުވޭ. އޭނާ ފަހަތުން މުގޯލި އަޅާ މުޅި ނިޒާމު އޭނާގެ ވަށާ އެނބުރޭން ޖެހޭ ގޮތަށް ކަންތައްތައް ފެންނަނީ. އެއީ މިގައުމަށް އެންމެ ހެޔޮގޮތްތޯ އަޑުގަދަ ރުއްގިނަ ކުދިން ކުރެން އަހާލަން ބޭނުން. ތިޔަ ނޫހުން އެކަން ކޮށްދީބަލަ. ތިޔަ ބުނާ އަޑުގަދަ ބޭފުޅުން ކުރެން އަހާލަ ދީބަލަ އެއީ މިގައުމަށް އެންމެ ފައިދާ ހުރި ގޮތްތޯ؟
މި ގައުމު ހަލާކުވަނީ ތިކަމަކާ ހެދި. ބިރެއް ނެތި މަޖާ ކުރަން ބޭނުންވާލެއް ބޮޑުކަމުން. މި މީހުންނަށް ހީވަނީ ބިރެއް ނެތި މަޖާ ކުރެވެނީ އަންނި ހުރެގެން ކަމަށް. އަންނި ނެތަސް ހަމަ މަޖާކުރަން ވީނު. ގުޅަކުޅޭ ފަސްގަނޑަށް ނުކުމެ ހިފަން ވީނު. ކާކު މަނާ ކުރަނީ. މޭގެ ކުރިންވެސް ރާްއްޖޭގައި ކުޅެ އުޅުނު. ތިން މޮގޯލި، ފައިގަތަޅާ، އަތްލާއަތްލާ، މިހެން ގޮސް ކިތަންމެ ގްރޫޕު ކުޅިއެއް ކުޅުނު. ދެން މިޙާރު ވެސް އެގޮތަށް ކުޅެވޭނެ ބިރަކާ ނުލައި. އެއީ ކޮންމެހެން މަޖިލީސް ތެރެއަށް ވައްދައިގެން ކުޅެން ޖެހޭ އެއްޗެއް ނޫނެއްނު.
އަންނި އަކީ ހިތްތަކުގެ ރައީސް. ދަރިންގެ ދަރިންގެ ރައީސް. އަލުން ވެރިކަން ދޭން ޖެހޭ
ތިބޭފުޅާގެ ގޭގަ ރައީސްކަން ދީފަ ދަރިންގެ ދަރިންގެ ރައީސަކަށް ހަދާފަ ތިގެ ފަސާދަ ކުރަން ބެހެއްޓީމަ ރަނގަޅުވާނެ. މިޤައުމުގެ ވެރިކަން ދޭން އުޅޭނެ ކަމެއްނެތް ކޮންމެހެން.
ރަނގަޅުވާހަކަ ތަކެއް. އަންނިއާ އިބޫ އަކީ އެއް ތަށިން ކައިގެން އުޅޭ ދެމީހުން. އަންނިއަކީ އަވިއްސެއް ކަހަލަ މީހެއް. އިބޫ ފިނިހަކައެއް ކަހަލަ. އެހެންގޮތަކަށް ބުނަންޏާ އެއީ ކަންޒުކަހަނބާ މުސަޅު. މިވަރުން ދެން އެނގެން ވާނެ.
ސަޅި ރިޕޯޓެއް. ސާބަހޭ ކުދިންނޭ. ތިޔަ ކަހަލަ އެއްޗެހި ގިނަކުރަން ވީ