އެއީ ހުސްވި މާޗް މަހުގެ 12 ވަނަ ދުވަހެވެ. އުމުރުން 33 އަހަރުގެ ސޭލްސްމަން ދުބާއީއިން އައި ފްލައިޓުން ފޭބީ އިންޑިއާގެ ދެކުނުގެ ސަރަހައްދުގައި އޮންނަ އެއާޕޯޓަކަށެވެ. އޭރު އޭނާ ހުރީ ވަރަށް ބޮޑަށް ބަލިވެފައެވެ.
ހީކުރަވައެވެ. ހިކި ކެއްސުމަކުން ކެއްސައެވެ. ނޭވާކުރުވާ ގޮތްވެއެވެ.
އެއާޕޯޓްގެ އޮފިޝަލުން އޭނާ ވަގުތުން ގެންދިޔައީ ކެރަލާ ސްޓޭޓްގެ ޓްރިވެންޑްރަމްގެ ހޮސްޕިޓަލަކަށެވެ. ދުނިޔޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުގައި ހަލުވިކަމާއެކު ފެތުރެމުންދާ ކޮރޯނާވައިރަސް ޑިޒީޒް (ކޮވިޑް-19)އަށް އޭނާ ޓެސްތު ކުރެވުނީ އެ ތަނުގައެވެ.
ޓެސްޓުކުރުމަށްފަހު އެމްބިއުލާންސްއެއްގައި ހޮސްޕިޓަލުން އޭނާ ބަދަލުކުރީ އެތަނާ ގާތްގަނޑަކަށް 350 މޭލު ދުރުގައި އޮންނަ ކަސަރުގޯދް އޭ ކިއުނު ޓިސްޓްރިކްޓްއަށެވެ. އޭނާގެ އުފަން އަވަށަށެވެ.
ޗަންގަލާއޭ ކިއުނު މިސަރަހައްދަކީ ގާތްގަނޑަކަށް 66000 މީހުންގެ އާބާދީއެއް ވަޒަންވެރިވެ އުޅޭ ސަރަހައްދެކެވެ. އާންމު މަސައްކަތަކީ ދަނޑުވެރިކަމާ، ހަނޑުލާ ގޮވާން އިންދާ ކެނޑުމެވެ.
އެފަދަ ގިނަ އެހެން މީހުންނެކޭވެސް އެއްފަދައިން، މި ޒުވާން ސޭލްސްމަންއަކީ ކެރަލާއަށް ނިސްބަތްވާ މީހުންގެ ތެރެއިން ގައުމުން ބޭރުގައި މަސައްކަތްކުރާ 2 މިލިއަނެއްހާ މީހުންގެ ގިންތިއަށް ނިސްބަތްވާ ޒުވާނެކެވެ.
މި ޒުވާނާއަށް ޗަންގަލާއަށް ދެވުމާއެކު އަވަށު ކައުންސިލްގެ މެމްބަރުންނާ މުއާމަލާތު ކުރެވުނެވެ. އަދި އޭނާގެ ތަފްސީލުތައް، ސަރަހައްހީ އާންމު ސިއްހަތާ ބެހޭ މަރުކަޒުގައި ރެކޯޑްކުރެވުނެވެ.
ކަމާބެހޭ ފަރާތްތަކުން ޒުވާން ސޭލްސްމަނަށް އިރުޝާދު ދިނީ އޭނާގެ އަންހެނުންނާ ތިން ދަރިންނާވެސް ވަކިން، އައިސޮލޭޓްވުމަށެވެ. އެހެންކަމުން، އޭނާގެ ދިރިއުޅުން ބަދަލުކޮށްލީ އެ އާއިލާއިން ދިރިއުޅެމުންދިޔަ ގޭގައި ވަކިން ހަދާފައިވާ ކޮޓަރިއަކަށެވެ.
އޭގެ 6 ދުވަސް ފަހެވެ. ޒުވާނާގެ ޓެސްޓު ނަތީޖާ ލިބިއްޖެއެވެ. ނަތީޖާ ދެއްކީ ޕޮޒިޓިވްކަމަށެވެ. އޭގެ ފަހުން އޭނާ ހޮސްޕިޓަލަށް ބަދަލުކުރެވުނެވެ. އޭނާ ބަލިން ފަސޭހަވީވެސް އެތަނުގައި އޮއްވައެވެ. ގެއަށް އެނބުރި އައުމަށް ފަހުގައިވެސް އެ ޒުވާނާ ދިރިއުޅެނީ ވަކިންނެވެ. އައިސޮލޭޓްވެގެންނެވެ. ރައްކާތެރިކަމުގެ އިތުރު ފިޔަވަޅެއްގެ ގޮތުގައެވެ.
ލޯކަލް ވިލެޖް ކައުންސިލްގެ ރައީސާ ޝާހީނާ ސަލީމް ވިދާލުވީ، އެންމެ ފުރަތަމަ ހިސާބުން ފެށިގެންވެސް އެމީހުން ތިބީ ތައްޔާރަށެވެ. ބޮޑު "ތޫފާނެއް" އަންނަކަން ދެނެގަނެވުނު ކަމަށާ، ދިފާއަށް މަސައްކަތްކުރަންފެށީ އެހާ ހިސާބުންކަންވެސް އޭނާ ފާހަގަކުރެއެވެ. މިފަދަ ކައުންސިލްތަކަކީ އިންޑިއާ ސަރުކާރު ހިންގާ އޮނިގަނޑަށް ބަލާއިރު އެންމެ ދަށް ގިންތިއެވެ.
ފާއިތުވީ މަހެއްހާ ދުވަހަށް ބަލާއިރު ޗަންގަލާއިން ރިޕޯޓްކުރި ކޮވިޑް-19ގެ ކޭސްތަކުގެ އަދަދަކީ 22 އެވެ. ކަރަންޓީނުގައި 400 މީހުން ތިބި ކަމަށް ރެކޯޑްތަކުން ދައްކައެވެ. ބަލިޖެހުނު މީހުންގެ ތެރެއިން ރަނގަޅުވި މީހުންގެ އަދަދަކީ 20 އެވެ. 370 ސާމްޕަލްއެއް ނަގާފައިވާއިރު، މި ސާމްޕަލްތައް ޓެސްޓުކުރަނީ 8 ކިލޯމީޓަރު ދުރުގައި ހުންނަ ލެބެއްގައެވެ. ނަތީޖާ ލިބެން އެވަރޭޖުކޮށް 48 ގަޑއިރުވަރު ހޭދަވެއެވެ.
އައިސޮލޭޝަންގައި ތިބި މީހުންނަށް ކައްކާ، ކާންބޯންދީ ހެދުމުގެ މަސައްކަތް ކުރަނީ އިޖުތިމާއީ ހިދުމަތްތެރިންނެވެ. އެ ސަރަހައްދުގައި 1200 އެއްހާ މީހުންނަށް އެއްވެސް އަގަކާ ނުލާ ކޮއްތުގެ ކަންކަން ދަނީ ހަމަޖައްސާދެމުންނެވެ. މީގެ ތެރޭގައި ހިޖުރަވެރި މަސައްކަތްތެރިންވެސް ހިމެނެއެވެ. ބޭސްފަރުވާގެ އެހީ ބޭނުންވާ މީހުންނަށް، ވަގުތުން ވަގުތަށް އެ ކަންވެސް ފުރިހަމަކޮށްދެވޭތޯ ކަމާބެހޭ ފަރާތްތަކުން ދަނީ މަސައްކަތް ކުރަމުންނެވެ.
ވަޓްސްއެޕް އެޕްލިކޭޝަލް މެދުވެރިކޮށް އަވަށު ކައުންސިލުން ދަނީ، އަމިއްލަ ގޭގައި ރައްކާތެރިކަމާއެކު އައިސޮލޭޓް ނުވެވޭ މީހުންނަށް އެ އަވަށުގެ އެހެން ސަރަހައްދުތަކުން ހިޔާވަހިކަން ފޯރުކޮށްދިނުމަށް ހިތްވަރު ދެމުންނެވެ. 24 އަކަށް އާއިލާއިންވަނީ އެމީހުން ދިރިއުޅެމުންދިޔަ ގެތަކުގެ ފަންގިފިލާތައް އައިސޮލޭޝަން ފެސިލިޓީތަކުގެ ގޮތުގައި ބޭނުންކުރުމަށް ދޫކޮށްލާފައެވެ. ޗަންގަލާގައި އައިސޮލޭޝަނަށް ގެންދާ ކޮންމެ މީހަކު، އެތަނެއްގައި 28 ދުވަސް ހަމަކުރަންޖެހެއެވެ.
ދުނިޔޭގައި 2 ވަނަ އަށް އެންމެ އާބާދީ ބޮޑު ގައުމުގެ ގޮތުގައި އޮތް އިންޑިއާގައި ކޮވިޑް-19 ގެ ކޭސްތައް އިތުރުވަމުންދަނީ އިންތިހާ ހަލުވިމިނެއްގައެވެ. އިންޑިއާއިން ކޮވިޑް-19އަށް ޕޮޒިޓިވްވި މީހުންގެ އަދަދު ވަނީ 12456 އަށް އަރާފައެވެ. މިއަދު އެކަނވެސް 86 މީހަކު ވަނީ ޕޮޒިޓިވްވެފައެވެ. މަރުވި މީހުންގެ އަދަދު މިހާރު ވަނީ 423 އަށް އަރާފައެވެ.
މިހާލަތުގައި އިންޑިއާ އޮތްއިރު، ބަލިމަޑުކަން ކޮންޓްރޯލް ކުރުމުގައި އެންމެ ކާމިޔާބު މަސައްކަތެއް ކުރި ބަޔަކީ ކެރަލާ ސްޓޭޓްކަމަށް ރެކޯޑްތަކުން ފެންނަ އެއްޗަކަށް ބަލާ، ބުނެވިދާނެއެވެ. ބަލިމަޑުކަމުގެ ފެށުން އައިއިރު އެންމެ ނުރައްކާ މަންޒިލަކަށްވީ ކެރެލާއެވެ. އިންޑިއާގެ ފުރަތަމަ ކޭސް ރިޕޯޓްކުރީވެސް ކެރަލާއިންނެވެ.
ކެރަލާގެ ބޯޑަރަކީ ފަސޭހައިން ވަދެނިކުމެވޭ ބޯޑަރެކެވެ. ހިޖުރަވެރި މަސައްކަތްތެރިންނާ ބިދޭސީ މަސައްކަތްތެރިން ކޮޅުކޮޅަށް ދަތުރުފަތުރުކޮށް އުޅުނީ އިންތިހާއަށެވެ.
ބަލިމަޑުކަމަށް 2 މަސްދުވަސްވީއިރު ކެރަލާއިންވަނީ 370 ޕޮޒިޓިވް ކޭސް އަދި 3 މަރު ރިޕޯޓްކޮށްފައެވެ. 100000 އެއްހާ މީހުން އައިސޮލޭޝަންގައިވެސް ތިއްބެވެ.
މުޅި އިންޑިއާގައި ބަލިމަޑުކަން ގަދަވެގެންދިޔަ ދަނޑިވަޅުގައި، ކެރެލާއިން ކޮވިޑް-19ގެ ގުދު ފަތިކޮށްލިކަމަށް އިއްތިފާގުވާ މީހުން ގިނައެވެ. ވީހާވެސް ބޮޑު ޔަގީންކަމެއް ހޯދުމަށް ކެރެލާއިން ފިޔަވަޅުތައް ވަރުގަކޮށްލީ މައި ސަރުކާރުގެ ނިންމުންތަކަށްވުރެވެސް ވަރުގަދައަށެވެ. މުޅި ގައުމު ލޮކްޑައުން ދިއުމުގެ 1 ދުވަސްކުރިން މާޗް 25 ވަނަ ދުވަހު ކެރެލާ ސްޓޭޓް ލޮކްޑައުން ކުރިއެވެ. ކޮންޓެކްޓް ޓްރޭސިންގްގެ މަސައްކަތް އިންތިހާ ހަލުވިމިނުގައި ދިޔައީ ކުރިއަށެވެ. ކޯލް ސެންޓަރުގެ މަސައްކަތްތައް މެކުހަށް ޖެހިއެވެ.
ކެރެލާގައި އާދަޔާ ހިލާފު ގަދައަށް ކޮވިޑް-19އަށް ޓެސްޓުކޮށްފައެއް ނުވެއެވެ. ޓެސްޓުކުރަން އަމަލުކުރާ އުސޫލު ނުވަތަ ޕްރޮޓޮކޯލް އައީ މައި ސަރުކާރުގެ އިމުގެ ތެރެއިންނެވެ. 12 އަށްވުރެ ގިނަ ލެބުގައި ދުވާލެއްގެ މައްޗަށް ޓެސްޓު ކުރަނީ ގާތްގަނޑަކަށް 800 އެއްހާ ސާމްޕަލްއެވެ.
ތަޖުރިބާކާރުން ބުނާ ގޮތުގައި ކެރަލާއަށް ގުދުފަތިކުރަން އެންމެ ފަސޭހަވި އެއް ސަބަބަކީ އެ ސަރަހައްދުގެ ސިއްހީ ނިޒާމު ވަރުގަދަވުމެވެ. އަދި ލޯކަލް ކައުންސިލްތަކުގެ އިހުތިސޯސްގެ ތެރެއިން ޑިމޮކްރަޓިކް ބާރުތަކެއް ލިބިފައި އޮތުމުވެ. މީހުންނަށް މައުލޫމާތު ފޯރުކޮށްދިނުމާ، ކޮންޓެކްޓް ޓްރޭސް ކުރުމާ، ކަރަންޓީނު ކުރުމުގައި އަމިއްލަ ޒިންމާ އަދާކުރުމަށް ސްޓޭޓަށް ބާރުތަކެއް އޮތުމަކީވެސް ކެރެލާގެ ކޮވިޑް-19 ގުދު ފަތިކުރުމަށް ލިބުނު އިތުރު ފުރުސަތެކެވެ.
ކަންމިހެން އޮތްއިރު، ކެރެލާއިން ގުދުފަތިކުރި ކަމަށް ދެކެވެމުންދާ ވާހަކަތަކަށް ބަލާ، މާ ބޮޑަށް ދޫދެވުމަކީ ނުރައްކާ އޮތް ކަމެއް ކަމުގެ އިންޒާރު، ކަމާބެހޭ ފަރާތްތަކުން ވަނީ ދީފައެވެ. މިދަނޑިވަޅަކީ އެކަށީގެންވާ މިންވަރަކަށް ޓެސްޓު ކުރަމުން ނުދާކަން ފާހަގަކޮށް، ގިނަ ބަޔަކު ދަނީ ސޯޝަލް މީޑިއާގައި ޝަކުވާ އުފުލަމުންނެވެ.
